2023 Nobel Barış Ödülü, cezaevindeki İranlı kadın aktivist Nergis Muhammedi’ye verildi. Ödülün, İran’da kadınlara yönelik baskılara karşı verdiği mücadele ve insan hakları mücadelesi nedeniyle verildiği açıklanırken, Nergis Muhammedi’nin ailesi de, ödülün hem Nergis Muhammedi’yi hem de İranlı kadınların başlattığı “Jin, Jiyan, Azadî (Kadın, Yaşam, Özgürlük) hareketini güçlendireceğini söyledi.
Norveç Nobel Komitesinden yapılan açıklamada, ödülün, Muhammedi’nin İran’da “baskı altındaki kadınlar için gösterdiği mücadele dolayısıyla” verildiği vurgulandı.
Açıklamada, ödülü kazanan Muhammed’in, herkes için insan hakları ve özgürlükleri teşvik etme mücadelesinde bulunduğu vurgulandı.
Muhammedi’nin cesur insan hakları mücadelesinin muazzam bedeller getirdiğine işaret edilerek, İran’da 13 kez gözaltına alındığı, hakkında 5 mahkumiyet kararının verildiği ve 31 yıla mahkum edildiği kaydedildi.
Açıklamada, Muhammedi’nin kadın, insan hakları savunucusu ve özgürlük savaşçısı olduğu belirtilerek, şu ifadelere yer verildi: “(Komite) Kendisine bu yılki Nobel Barış Ödülü’nü verirken onun İran’da insan hakları, özgürlük ve demokrasi için verdiği cesur mücadeleyi onurlandırmak istiyor. Bu yılki Barış Ödülü, aynı zamanda önceki yıl teokratik rejimin kadınları hedef alan ayrımcılık ve baskı politikalarına karşı gösteri yapan yüz binlerce kişiye de veriliyor. Muhammedi’ye verilen ödül, sosyal adaleti, insan haklarını ve demokrasiyi ilerletmek için çalışanlara verdiği köklü bir geleneğin devamı niteliğindedir. Bunlar, kalıcı barışın önemli ön koşullarıdır.”
Açıklamada, Muhammedi’nin, kadınlar için sistematik ayrımcılık ve baskı, onurlu bir yaşam sürme hakkının yanı sıra ifade özgürlüğü ve bağımsızlık hakkı için de mücadele ettiği vurgulandı.
İran’dan bu yılki Nobel Barış Ödülü’nü başkent Tahran’daki Evin Cezaevi’nde tutuklu olan kadın hakları savunucusu Nergis Muhammedi’ye verilmesine dair Muhammedi’nin ailesi yaptıkları açıklamada ödülün hem Nergis Muhammedi’yi hem de İranlı kadınların başlattığı “Jin, Jiyan, Azadî (Kadın, Yaşam, Özgürlük) hareketini güçlendireceğini söyledi.
NERGİS MUHAMMEDİ KİMDİR?
İran’da aktivist kimliğiyle ön plana çıkan İnsan Hakları Savunucuları Merkezi Başkan Yardımcısı Nergis Muhammedi, Nobel Barış Ödülü sahibi Şirin Ebadi ile kadın haklarıyla ilgili gerçekleştirdiği çalışmalarıyla tanınıyor.
Muhammedi, ulusal güvenliğe karşı eylemde bulunmak ve rejime karşı propaganda gibi suçlamalarla ilk olarak Eylül 2011’de 6 yıl hapse mahkum edilmişti.
Rejime karşı propaganda ve yetkililere karşı iftira ile suçlanan Muhammedi, İran’da toplamda 31 yıl hapis ve 154 kırbaç cezasına çarptırılmıştı. Muhammedi, cezaevinde de ciddi sağlık sorunları geçirmişti.
Halen cezaevinde bulunan Muhammedi, özellikle son aylarda İran’daki cezaevleri ve gözaltı merkezlerinin durumu ile mahkum ve tutuklulara yönelik şiddete ilişkin cezaevinden çok sayıda mektup göndermiş ve bu mektuplar BBC gibi uluslararası medya kuruluşlarında yayımlanmıştı.
