KA.DER’in hazırlamış olduğu, Türkiye’de seçim ve atama ile gelinen karar alma mekanizmalarındaki kadınların temsil oranlarını gözler önüne seren ‘8 Mart Temsilde Kadın-Erkek Eşitliği Karnesi’nde sonuç bu yıl da değişmedi. KA.DER’in 2008 yılından bu yana her 8 Mart’ta ilan ettiği karnenin 13.’ünde Türkiye yine sınıfta kaldı.
Kadın Adayları Destekleme Derneği, her yıl 8 Mart geleneği olarak ilan ettiği Türkiye’de temsilde cinsiyet eşitliği karnesini açıkladı. KA.DER’in Meclis’ten kabineye, yargıdan meslek örgütlerine, üniversitelerden yerel yönetimlere kadar karar alma mekanizmalarındaki kadın erkek temsiliyetini inceleyerek notlar verdiği karneye göre kadınların en yüksek oranla temsil edildiği yer olan parlamentoda kadınların temsil oranı yüzde 17,29. Kadın temsilinde birinci sırada HDP, ikinci sırada AK Parti, ardından CHP, MHP ve İyi Partigeliyor. Kabineye bakınca kadın oranı yüzde 11,76’ya düşüyor. 56 bakan yardımcısının sadece 5’i kadın. 81 ilden sadece 1’inin valisi kadın.
Yerel yönetimlerde de durum değişmiyor. Belediye başkanlığında kadın temsil oranı yüzde 1.5 kadın muhtarların oranı ise yüzde 2,14.
Akademiden yargıya karar alma mekanizmalarında eşit temsilden söz etmek yine zor. Yüksek yargıda kadın başkan maalesef yok. 200 rektör arasında sadece 17’si kadın.
İş dünyasında ise 12 meslek örgütünden sadece 2’sinin başkanı kadın. 397 BIST şirketinden 134’ü hala sadece erkeklerin oluşturduğu yönetim kurulları tarafından yönetiliyor. Erkek nüfusun yüzde 72,7’si; kadın nüfusunun ise yalnızca yüzde 34,2’si işgücüne katılıyor.
“Kadın temsil edilmedikçe erkekler öldürüyor”
8 Mart karnesine göre Türkiye’nin eşit temsilde yine sınıfta kaldığını belirten KA.DER Mersin Şube Başkanı Aysu Zeka şu ifadeleri kullandı: Kadınlar eşit temsil edilmedikçe erkekler öldürüyor.2020 yılında pandemi ile evlere kapandığımız süreçte ekonomideki açmazların yanında kadınlara ve çocuklara yönelik her türlü şiddet ve yoksulluktaki artış küresel bir kriz olarak karşımıza bir kez daha çıktı. Ancak pandemi sırasında kadın liderlerin toplumlara nasıl çözüm getirebildiklerini de deneyimledik. Ataerkil sistemin krizin yaratıcısı olduğu ve karşılaştığı krizlere çözüm getiremediğini bir kez daha gördük. Kadınların karar alma mekanizmalarında etkin şekilde yer almadığı ülkeler pandemi sınavını veremedi. Mevcut krizlerden çıkamamamızın bir nedeninin de karnemize verileriyle yansıyan temsilde cinsiyet eşitsizliği ve kadınların toplumsal hayatın organizasyonuna ve sorunların çözümüne kendi deneyimlerini yansıtmalarının engellenmesi olduğu tartışmasız bir gerçek olarak karşımızda duruyor. KA.DER olarak tüm siyasi partilere ve kamuoyuna sesleniyoruz; kadınlar eşit olarak temsil edilmedikçe, erkek egemen zihniyet değişmedikçe demokratik ve refah bir toplum inşa edilemeyecektir.Tüm toplumların kadın bakış açısına, zekasına, algısına, deneyimine ihtiyacı var. İlk seçimde bu tablonun değişmesi; tüm varlıklar için daha güvenli, eşit, özgür, adil, insan haklarını ve gezegenin sürdürülebilirliğini gözeten bir toplum için birincil şarttır. Kadınlar olarak eşit temsil için mücadelemizi sürdüreceğiz, bunun için de kendi gücümüzden ve bir araya gelmekten başka hiçbir şeye ihtiyacımız yok.
“Ekmeğimizi alıp 8 Mart’ta çiçek veriyorlar”
8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün çıkış noktasına değinen Aysu Zeka, “1900’lerin başında ABD’de kadınlar greve giderken ABD’li süfrajet ve işçi hakları aktivisti Helen M. Todd’un‘ Ekmek ve Gül’ sloganını kullanıyorlardı. Emeklerinin karşılığı ücreti işaret eden ekmek ve uygun çalışma saatleri ve koşullarını ifade eden gül. Dünyayı değiştiren bu güçlü kadın mücadelesinin içini boşaltmaya çalışan erkek egemen zihniyet, 1857’de New York’ta greve giden tekstil işçisi kadınların haklı mücadelesine ithafen kabul edilen Dünya Kadınlar Günü’nde elimizden hala ekmeği alma gayreti içinde bize 8 Mart’ta çiçek vermeye çalışıyor. Kadınlar olarak büyük bedeller ödediğimiz 164 yılın ardından elimizden ekmeği aldılar, bize gül kaldı demeye razı olacağımızı beklemesinler.’’ şeklinde konuştu.
KA.DER 8 Mart karnesine yansıyan oranlar şöyle:
