HPV aşısı, HPV enfeksiyonlarına karşı koruma sağlaması amacıyla yaşa bağlı olarak yapılan ve bu enfeksiyonların kansere yol açmasını önlemek için yapılır. HPV aşısı hakkında bilgilendirme yapan Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanı Mercan Aslan Çalış, “HPV aşısını ne kadar erken yaşta aşılama yapılmaya başlanırsa, vücudun savunma sistemi o oranda daha iyi uyarılabilmektedir” dedi.
Haber- Maysa Deryayeva
Human Papilloma Virüs (HPV) sık görülen, genelde belirti göstermeyen, oldukça bulaşıcı ve cinsel yolla bulaşan yaygın viral enfeksiyon olduğunu belirten Çalış, “Yaklaşık 200 civarında HPV tipi bulunurken bilinen yaklaşık 20 farklı türü genital enfeksiyona neden olmaktadır. HPV’nin kanser yapan (yüksek riskli) ve siğil yapan (düşük riskli) tipleri mevcuttur. Yüksek riskli HPV tipleri kadınlarda servikal kanser, vulva, vajina, orofarinks, anüs kanserleri ve ilgili prekanseröz (kanser öncü hücreleri) lezyonlar; erkeklerde ise anüs ve penis kanserleri ile ilişkilidir. Human Papilloma Virüsün (HPV) ana bulaşma yolu cinsel ilişki ile olur. Enfekte bir kişinin vajina veya dış genital bölgesi ile temas sonucu bulaşır” diye konuştu.
HPV aşısı nedir?
HPV rahim ağzı kanserlerinin neredeyse yüzde 99’undan sorumlu olduğunu vurgulayan Çalış, “HPV aşısının birincil amacı virüsü kontrol altına almaktır. HPV rahim ağzı kanserlerinin neredeyse yüzde 99’undan sorumludur. HPV’ye yönelik geliştirilen koruyucu (proflaktik) aşılar ile birincil korunma sağlanmaktadır. Kişiye özellikle HPV bulaşması olmadan enfeksiyona karşı korumaya başlayarak rahim ağzı ve diğer HPV’ye bağlı kanserler veya öncü lezyonların oranını azaltma hedeflenmiştir. HPV virüsüne yönelik bazı düşük riskli tipler (HPV tip 6 ve 11) ile bazı yüksek riskli tiplerine karşı (HPV 16 ve 18) koruyucu amaçlı üç aşı tipi geliştirilmiştir. Gardasil 4lü (HPV tip 6, 11, 16, 18), Gardasil 9lu (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, ve 58 (Türkiye’de henüz yok) Cervarix iki HPV alt tipine (16, 18) karşı geliştirilmiş aşılardır” ifadelerini kullandı.
HPV aşısı kimlere yapılır ve kaç yaşa kadar yapılır?
HPV aşısını, 10 yaşından itibaren kız ve erkek çocuklarına yapılabileceğini belirten Mercan Çalış, “Ne kadar erken yaşta aşılama yapılmaya başlanırsa (timus bezi gerilemeden önce) vücudun savunma sistemi o oranda daha iyi uyarılabilmektedir. Aşılama 0-2 ve 6. aylarda olmak üzere 3 dozda yapılır. 5 yıl için yaklaşık olarak %95-100 oranında koruma sağlayabilmektedir. 5. yıl sonunda tekrarlama (rapel) aşısı yapılıp yapılmayacağı henüz netlik kazanmamıştır. Ancak yapılan çalışmalar aşılama yapılan kişilerde immünitenin virüsü unutmadığını, 10 yıl sonunda bile virüs ile karşılaşınca savunma hücrelerini dolaşıma hızla verdiğini göstermektedir. Virüs aşısı daha ileri yaşlarda da yapılabilir. Aşının 26-45 yaş aralığında da etkili olduğu gösterilmiştir. Dolayısı ile bugün itibari ile aşı 10-45 yaş aralığında yapılabilir. HPV aşısından sonra en sık görülen an etkiler aşı olunan yerde şişlik, kızarıklık ve hafif ağrıdır. Yapılan çalışmalarda HPV aşısının herhangi bir ciddi yan etkisi gözlenmemiştir” şeklinde konuştu.
HPV aşısının önemi nedir?
HPV aşısınını, HPV’nin cinsel yolla bulaşması sebebiyle halkta yanlış bir algıya sahip olduğuna dikkat çeken Çalış, şunları söyledi: “Bu aşının çocuklukta yapılan aşılar arasında olması şüpheyle karşılanır. Ancak aşının erken yaşta yapılması, kişilerin yetişkinlikte yaşayacağı hastalık riskinin önüne geçer ve hastalığın toplumda yayılmasını engeller. Bu sebeple, çocukların cinsel olarak aktif bir hayata başlamasından çok önce aşılanması önemlidir. Özellikle vücudun farklı bölgelerinde gelişen siğiller ve pek çok kanser türüne karşı koruma sağlaması sebebiyle HPV aşısı yapılması gerekir. Türkiye’de iki tür aşı bulunmaktadır. HPV ve sebep olduğu hastalıklar toplum sağlığını ilgilendiren bir konudur. Özellikle çocukların aşılanması, ileride sağlıklı bir cinsel yaşam sürmeleri ve hastalığı yaymamaları açısından önemlidir. HPV aşısı, dünyada pek çok ülkede ergenlik öncesi çocuklara yapılan rutin aşı uygulamaları arasında yer almaktadır. Erken yaşta aşılanmış kişiler, ilerde bu virüslerle karşılaşmaları halinde virüslerin hastalık yapıcı etkisinden korunurlar. Ancak virüsün hastalık yapıcı diğer türleri de bulunmaktadır. Bu sebeple, aşı olunsa dahi rutin muayene ve pap smear testlerine devam edilmelidir. Aşının minimum 5 yıl ila bazı kaynaklarda 10 yıla kadar koruma sağladığı bilinmektedir; ancak koruyuculuğun daha uzun sürdüğüne dair çalışmalar da mevcuttur.HPV Aşısı ülkemizde ücretli olarak yapılmakta ve rutin aşı programı kapsamında değildir. Ülkemize 9 valentli HPV aşısının gelmesi için çalışmalar sürmektedir. Umarız HPV in neden olduğu kanser ve kanser öncesi lezyonları aşılanmanın yaygınlaşması ile azaltılacaktır”
